15 ôktôbra 1896 – 2022: Rainandriamampandry sy Ratsimamanga
15 ôktôbra 1896 – 2022
FAHATSIAROVANA NY NITIFIRAN’NY MPANJANATANY ny Jeneraly RAINANDRIAMAMPANDRY 16 voninahitra sy ny Printsy RATSIMAMANGA

Tontosa soa aman-tsara androany ny fametrahana fehezam-boninkazo teny Antaninarenina misy ny tsangambato fahatsiarovana ny nitifirana azy ireo teo akaikin’io toerana io.
Betsaka ny fanehoan-kevitra na fanadihadiana mampitaha ny toetra, ny fahaizana, ny asam-panjakana natao, ny fiainana ankapoben’ny Jeneraly sy ny Printsy mihitsy, hatramin’ny teny Anatirova ka hatreo amin’ny fotoana nitifirana azy ireo. Ary saika mampisongadina lavitra hatrany an-dRainandriamampandry izy ireny.
Tsara ho marihina eto fotsiny fa teraka taona iray izy ireo (1836), nisy fotoana niaraka nianatra, nifanerasera teny Anatirova sy tamin’ny raharaham-panjakana ary dia niaraka notifirina koa !

Tsy nisy fihambahambana ny nisafidianany ny Printsy Ratsimamanga, lehiben’ny Zanakandriana, hotifirina. Ny Printsy Ramahatra moa dia isan’ny tena nandentika azy.
Fa ny Hova kosa dia nisalasala : izy na Rasanjy (Tsimahafotsy) na Rainandriamampandry (Tsimiamboholahy). Koa raha nakany hevitra hono ny fonksiônera frantsay iray efa ela teto sady tena nitokisan’i Galliéni dia niteny tahatahaka izao :
« Rasanjy dia olona matim-bola sy voninahitra, vonona hamadika ny tanindrazany amina vola kely ka azontsika ampiasaina amin’izay ilavana azy.
« Rainandriamampandry kosa dia hajain’ny rehetra ary deraiko manokana ny toetrany sy ny fahazotoany miasa ary ny fitiavan-tanindrazana nananany. « C’EST, INCONTESTABLEMENT, LA PLUS BELLE CONSCIENCE DE TOUT LE PAYS« .
« Tsy atahorana intsony i Rainandriamampandry ankehitriny fa efa manaiky ny fandaminana vaovao izay nanendrentsika azy ho minisitry ny Atitany. Nefa koa tsy afaka manantena hafanam-po diso tafahoatra (« zèle éclatant ») na tsikombakomba ilaina (« complaisances nécessaires ») aminy isika.
« Koa raha ny hevitro dia aleo Rasanjy hotendrena Praiminisitra, fa Rainandriamampandry kosa hotifirina« .
Dia iny notifirina iny moa ny Jeneraly Rainandriamampandry 16 voninahitra sy ny Printsy Ratsimamanga ny sabotsy 15 ôktôbra 1896 ! Ramasindrazana anabavin-dRatsimamanga kosa dia nalefa sesitany.